11189,50%1,65
42,56% 0,08
49,48% -0,08
5738,64% -0,12
9297,33% 0,17
Sınav Sistemi Masaya Yatırıldı: Eğitimde Kimlik Arayışı
Eğitim sistemindeki ölçme ve değerlendirme sorunları, sınav merkezli anlayışın eleştirisi ve yeni vizyon arayışları, “Yeni Bir Ölçme ve Değerlendirme Vizyonu Çalıştayı” ile masaya yatırıldı. Çalıştayın sonuç raporu, düzenlenen basın toplantısıyla kamuoyuna açıklandı.
İnsan ve Medeniyet Hareketi Genel Merkezi’nde, Mevlevihane salonunda gerçekleştirilen basın toplantısında, Maarif Platformu, Enderun Özgün Eğitimciler Derneği ve Bursa İnsan Vakfı tarafından düzenlenen çalıştayın ayrıntılı sonuçları kamuoyuyla paylaşıldı. 17-18 Mayıs 2025’te Bursa’da düzenlenen çalıştay, Türkiye’nin eğitim geleceğini şekillendirecek bir vizyonun temelini atma iddiası taşıyor.
Eğitim Sisteminin Röntgeni Çekildi
Çalıştay; üniversitelerden akademisyenler, il ve ilçe milli eğitim yetkilileri, öğretmenler, yöneticiler, iş insanları ve eğitim gönüllülerinden oluşan yaklaşık 100 katılımcıyla gerçekleştirildi. Katılımcılar, iki gün süren oturumlarda merkezi sınavların eğitime etkilerini, müfredatın yetersizliklerini ve kimlik inşası eksenindeki sorunları masaya yatırdı.
Katılımcıların ortak kanaati, mevcut eğitim sisteminin bilgi obezitesine yol açtığı, öğrencileri yarışa ve ezbere odakladığı ve insani, kültürel, manevi yönlerin ihmal edildiği yönünde oldu. “Testkolik” bireyler yerine yeteneklerini tanıyan, karakteri gelişmiş, aidiyet hissi güçlü nesiller yetiştirmek gerektiği vurgulandı.
“Sınav Mengenesinden Kurtulmalıyız”
Raporda, özellikle LGS ve YKS gibi merkezi sınavların gençlerin gelişimini ketlediği, sınav odaklı sistemin eğitimi ticari bir metaya dönüştürdüğü ifade edildi. Katılımcılar, bu anlayıştan kurtulmanın yolunun “kimlik inşası merkezli” bir eğitim vizyonu benimsemek olduğunu belirtti.
Maarif Modeli (Yeni Müfredat) üzerine yapılan değerlendirmelerde, bu adımın olumlu bir başlangıç olduğu ancak daha derin ve cesur adımlarla desteklenmesi gerektiği vurgulandı. “Toprakla bağı koparılmış eğitim ağacı, meyve değil gölge bile veremez” ifadesi, çalıştayın genel yaklaşımını özetler nitelikteydi.
Üç Başlıkta Reform Önerileri
Çalıştayda üç temel başlıkta somut reform önerileri gündeme getirildi:
1. Eğitimin Kimliği ve İçeriği: Müfredatın yerli değerlerle ve evrensel bilgilerle harmanlanması gerektiği, kökü mazide, gözü atide bir anlayışla yeniden kurgulanması önerildi.
2. Sınav Sistemi ve Mesleki Yönelim: Merkezi sınavların ağırlığının azaltılması, öğrencilerin portfolyo, proje, mesleki yeterlilik gibi çok boyutlu yöntemlerle değerlendirilmesi önerildi. Mesleki eğitimin güçlendirilmesi ve tercih edilen bir yola dönüştürülmesi çağrısında bulunuldu.
3. Yetenek Temelli Eğitim: Tek tipçi eğitim anlayışı yerine her öğrencinin potansiyelini keşfetmeye yönelik modellerin uygulanması gerektiği vurgulandı. Öğretmenlere, özellikle de ilkokul öğretmenlerine “karakter mimarı” rolüyle daha fazla sorumluluk verilmesi gerektiği belirtildi.
“Diploması Olan İşsizler Ordusu” Uyarısı
Çalıştay raporunda, üniversite kontenjanlarının ölçüsüz artırılmasının yükseköğretimi “kalabalıklar mektebi”ne dönüştürdüğü; lise mezunlarının meslek edinmeden üniversiteye yönlendirildiği, üniversitelerin ise “bekleme salonu” işlevi gördüğü belirtildi.
“Zorunlu lise, zoraki üniversiteye; zoraki üniversite ise niteliksiz işsizliğe” dönen bu döngünün kırılması gerektiği vurgulandı.
Çağrı: Eğitimde Kimlik Temelli Yeni Bir Bahar
Raporda çözümün; öğrencinin zihnini, kalbini ve ruhunu aynı anda inşa eden bir “kimlik mimarisi”ni esas alan anlayışta olduğu ifade edildi. “İthal akıl, yerli köle” düzenine son verilmesi ve eğitim kurumlarının kendi topraklarının değerlerini merkeze alan yapılar haline dönüştürülmesi gerektiği çağrısı yapıldı.
Çalıştay, eğitimin sadece teknik değil, aynı zamanda felsefi ve kültürel bir mesele olduğunu bir kez daha ortaya koydu. Katılımcılar, eğitimde yeni bir bahar için tüm paydaşlara “vizyon sahibi olma ve ortak akılda buluşma” çağrısında bulundu.
Raporun tamamı için: www.maarifplatformu.com/yeni-bir-olcme-degerlendirme-vizyonu-sonuc-raporu
Basın duyurusu için: www.maarifplatformu.com/turkiyenin-egitim-gelecegi-masaya-yatirildi
Çalıştay Bilim ve Düzenleme Kurulu Adına:
Prof. Dr. İsmail Sağlam (TOSADER Başkanı, BUÜ)
Bayram Yılmaz (Eğitimci-Yazar, Enderun Özgün Eğitimciler Derneği)
Prof. Dr. Osman Çakmak (Maarif Platformu Başkanı, İRÜ)
Dr. Öğr. Üyesi Ali İhsan Akçay (BUÜ, Bursa İnsan Vakfı)
İstanbul – 26 Haziran 2025
HABER / Ercan KUTLU
