Yozgat’ta “Anadolu Selçuklu Hastaneleri ve Darüşşifa Uygulamaları” Konuşuldu
Yozgat Türk Ocağı “Ocakbaşı Sohbetleri” programının konuğu olan Yozgat Bozok Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mehmet Kutlu, Anadolu medeniyetleri içinde önemli bir yere sahip olan Türk medeniyetinin izlerine ilişkin ilgi çekici bilgiler paylaştı.
Erbazlar Konağı’nda 5 Mart 2025 Çarşamba akşamı, Türk Ocakları Yozgat Şube Başkanı Dr. Öğretim Üyesi Gökalp Çınarer’in selamlama konuşmasıyla başlayan programda Doç. Dr. Mehmet Kutlu, “Anadolu Selçuklu Hastaneleri ve Darüşşifa Uygulamaları” başlıklı sunumunda özellikle Orta Anadolu’dan örnekleri farklı yönleriyle ele aldı.
Şehir eşrafından katılımcıların yanı sıra akademisyenler ve öğrencilerin de ilgiyle izlediği etkinlikte, bilim ve sanatın zirvesi olarak kabul edilen Kayseri Gevher Nesibe, Sivas I. İzzeddin Keykavus, Divriği, Tokat Gökmedrese ve Amasya Darüşşifası gibi yapılar üzerine sohbet tadında bir söyleşi gerçekleştiren Doç. Dr. Mehmet Kutlu, “Anadolu Selçuklu hastaneleri, yaygın adlandırmayla darüşşifalar, kültür ve medeniyetimizin Orta Çağ’dan günümüze yansımalarını taşıyan eşsiz kültürel miras unsurlarının başında gelir. Bir yandan Anadolu’nun vatan yapılması mücadelesinde Bizans, Haçlı Seferleri ve Moğol istilasıyla başa çıkılmaya çalışılırken, diğer yandan taht kavgalarıyla geçen çalkantılı yıllarda sıra dışı büyük mimari anıt yapılar ortaya konmuştur.” dedi ve kısa sürede çok yaygın ve çeşitli eserlerin inşa edilmesinin ne denli dikkate değer olduğunun altını çizdi.
Mimari açıdan bakıldığında, Anadolu Selçuklu hastanelerinin yalnızca Anadolu Türk mimarisi açısından değil, aynı zamanda tüm İslam coğrafyası ve hatta dünya bilim tarihi açısından paha biçilmez bir öneme sahip olduğunu vurgulayan Doç. Dr. Mehmet Kutlu, yazılı kaynaklarda geçen tıp kurumları arasında Türk ve İslam medeniyetinde daha eski tarihlerde yapıların inşa edildiğinin bilindiğini; ancak birkaç yapı hariç mimari açıdan günümüze ulaşan kalıntıların bulunmadığını ifade etti. Ayrıca toplumumuzda, Anadolu’daki kültürel varlıklar arasında kendi medeniyetimize ait eserlerin yeterince ve doğru biçimde bilinmediğine dair değerlendirmelerde bulundu.
Konuşmasında Doç. Dr. Mehmet Kutlu, “Anadolu Selçuklu hastaneleri, dönemin İslam ülkelerindeki ‘bimaristan’ adlandırmasından farklı olarak darüşşifa, darüssıhha, darülafiye, darürrahha ve maristan gibi ilginç isimlerle anılmıştır. Bu adlandırmalar içinde en yaygın olanı darüşşifa terimi olmuş, Osmanlı döneminde ise ‘şifahane’ adını almıştır.” dedi ve o dönemde Türkçeye giren kavramların anlamlandırılma biçimlerine dair örnekler sundu.
Katılımcıların ilgiyle takip ettiği, zengin içerikli sohbet toplantısının sonunda Yozgat Türk Ocağı Başkanı Dr. Öğretim Üyesi Gökalp Çınarer, hem katılımcılara hem de Doç. Dr. Mehmet Kutlu’ya teşekkür ederek günün anısına kendisine hediye takdim etti.
---
Doç. Dr. Mehmet Kutlu Kimdir?
Doç. Dr. Mehmet Kutlu, 2000-2009 yılları arasında lisans ve yüksek lisans eğitimini Bilkent Üniversitesi Arkeoloji ve Sanat Tarihi Bölümü’nde tam burslu olarak tamamladı. 2011-2017 yılları arasında Pamukkale ve Ege Üniversitelerinde araştırma görevlisi olarak görev yaptı. Denizli yakınlarındaki Selçuklu kervansarayları üzerine yaptığı yüksek lisans tez çalışmasıyla bilim uzmanlığı, Anadolu Selçuklu dönemi darüşşifalarının mimari özellikleri üzerine hazırladığı doktora teziyle de Anadolu Selçuklu Sanatı ve Mimarisi alanında doktora derecesi aldı.
Pamukkale Üniversitesinde Dr. Öğretim Üyesi ve Doçent unvanlarıyla görev yaptığı 2018-2023 yılları arasında özellikle Anadolu Selçuklu Sanatı ve Mimarisi ile İslam Öncesi Türk Sanatı konularında lisans ve lisansüstü düzeyde dersler verdi.
Doç. Dr. Mehmet Kutlu, 2023 yılından itibaren Yozgat Bozok Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölüm Başkanlığını yürütmekte ve lisans eğitimi kapsamında alanıyla ilgili dersler vermektedir. Ayrıca 2019 yılından itibaren yaz aylarında eşi Dr. Leila Kutlu ile birlikte Kazakistan’daki arkeolojik kazılara katılmaktadır. İslam Öncesi Türk Sanatı ve Tarihi üzerine birçok kitap, makale ve bildiriden oluşan akademik çalışmaları bulunmaktadır.
Haber: Bülent Ertekin
