HAK VE HAKİKAT
Hak ve hakikat nedir?
Hak eşitlik ve adalet tir.
Hakikat ise gerçek olana uymaktır.
Biz ne kadar hak ve hakikata uyuyoruz?
Bir kaç başlık atalım,konuları açmaya çalışalım hem anlayalım hemde hayatımıza uygulayalım.
1. Komşuluk hakkı
2. Anne baba hakkı
3. Yetim hakkı
4. Kadın hakkı
5. Kul hakkı
KOMŞULUK HAKKI
BİSMİLLÂHİRRAHMÂNİRRAHÎM
Cebrail bana komşu hakkında o kadar tavsiyede bulundu ki, onu mirasçı kılacak sandım.” (Müslim, Birr ve Sıla, 42)
“Komşusu açlıktan kıvranırken, tok yatan kimse iman etmiş olamaz.” (İbn Ebî Şeybe, Musannef, îmân ve Rü’yâ, 6)
“Sizden biri kendisi için istediğini din kardeşi için -yahut komşusu için- de istemedikçe (tam) iman etmiş olamaz.” (Müslim, İman, 71)
Bir adam Hz. Peygamber’e (s.a.v.), “îyi veya kötü yaptığımı nasıl bilebilirim?” diye sormuş, Hz. Peygamber (s.a.v.) de şöyle buyurmuştur:
“Komşulannın, ‘îyi yaptın’ dediğini duyarsan iyi yapmışsındır; onların, ‘Kötü yaptın’ dediğini duyarsan da kötü yapmışsındır.” (İbn Mâce, Zühd, 25)
Ebû Zer (r.a.) şöyle demiştir:
“Dostum (Hz. Peygamber) (s.a.v.) bana şunu tavsiye etti: Çorba pişirdiğinde suyunu biraz fazla koy, sonra komşulanmn hâline bak da uygun bir şekilde kendilerine ondan ikram et.” (Müslim, Birr ve Sıla, 143)
“Şerrinden komşusunun emin olmadığı kimse cennete giremez.” (Müslim, imân, 73)
“Ey mümin hanımlar! Sizden biri -yanık bir koyun paçası dahi olsa- komşusunun ikram ettiği şeyi küçümsemesin.” (Muvatta, Sıfatü’n-nebî, 10)
Bir Müslüman öldüğünde, yakın komşularından üç hane halkı onun iyi bir insan olduğuna şahitlik ederlerse, Yüce Allah da onun için şöyle der:
“Şahitlikte bulunan kullarımın bildiklerine göre yaptıklan şahitliğini kabul ettim ve kendi bildiklerimi de bağışladım.”
(Ahmed B. Hanbel, II. 409)
ANNE VE BABA HAKKI
BİSMİLLÂHİRRAHMÂNİRRAHÎM
Allâh’a ibâdet edin ve O’na hiçbir şeyi ortak koşmayın. Ana-babaya, akrabâya, yetimlere, yoksullara, yakın komşuya, uzak komşuya, yanınızdaki arkadaşa, yolcuya ve mâliki bulunduğunuz kimselere iyi davranın...” (en-Nisâ, 36)
“Biz insana, ana-babasına iyi davranmasını vasiyet ettik! Çünkü anası, onu nice sıkıntılara katlanarak (karnında) taşımıştır. Sütten ayrılması da iki yıl içinde olur. (İşte bunun için:) «Önce Bana, sonra da ana-babana şükret!» diye tavsiyede bulunmuşuzdur. Dönüş ancak Banadır.” (Lokmân, 14)
Allah Teâlâ’nın rızâsı, anne ve babayı hoşnut ederek kazanılır. Allah Teâlâ’nın gazabı da anne ve babayı öfkelendirmek sûretiyle celbedilir.” (Tirmizî, Birr, 3/1899)
Hz. Peygamber’in şu duâsı bir mü’min için ne büyük bir müjdedir:
“Ana-babasına iyilik edene ne mutlu! Allah Teâlâ onun ömrünü ziyâdeleştirsin!” (Heysemî, VIII, 137)
Ebeveynin evlâtları üzerindeki hakları o kadar çoktur ki, bunları ödemek pek zor, hattâ imkânsızdır. Hadîs-i şerîfte buna şöyle bir teşbihle dikkat çekilmektedir:
“Hiçbir evlât, babasının hakkını ödeyemez. Şayet onu köle olarak bulur ve satın alıp âzâd ederse, babalık hakkını (ancak o zaman) ödemiş olur.” (Müslim, İtk, 25; Ebû Dâvûd, Edeb, 119-120; Tirmizî, Birr, 8/1906)
YETİM HAKKI
BİSMİLLÂHİRRAHMÂNİRRAHÎM
Bakara 215
Rasûlüm! Sana, Allah yolunda ne harcayacaklarını soruyorlar. De ki: “Sevap kazanmak için harcayacağınız şeyleri öncelikle ananıza, babanıza, akrabanıza, yetimlere, yoksullara ve yolda kalmışlara verin.” İyilik olarak her ne yaparsanız, Allah onu mutlaka bilir
Nisa 2
yetimlere mallarını verin. Helâli haram olanla değiştirmeyin; onların mallarını kendi malınıza katarak yemeyin. Çünkü böyle yapmanız, gerçekten çok büyük bir günahtır
İnsan 8
Kendi canları çekmesine rağmen yiyeceklerini yoksula, yetîme ve esire seve seve yedirirler."
HADİSLER
Yetime karşı şefkatli bir baba gibi ol!” tavsiyesinde bulunmuştur. (Heysemî, VIII, 163)
En Hayırlı Ev
“Müslümanlar içinde en hayırlı ev; içinde yetime iyi davranılan evdir. Müslümanlar içinde en kötü ev de yetime kötü davranılan evdir.” (İbn-i Mâce, Edeb, 6)
Cennet Müjdesi
- “Bir kimse, müslümanların arasında bulunan bir yetimi alarak yedirip içirmek üzere evine götürürse, affedilmeyecek bir suç işlemediği takdirde, Allah Teâlâ onu mutlaka cennete koyar.” (Tirmizî, Birr, 14/1917)
- “Kim mes’ûliyeti altındaki kız veya erkek yetim çocuğuna iyi davranırsa; o ve ben cennette (şöylece) beraber bulunacağız.” buyurarak iki parmağını yanyana getirmişlerdi. (Buhârî, Edeb, 24)
KADIN HAKKI
BİSMİLLÂHİRRAHMÂNİRRAHÎM
Onlarla güzel geçinin.” (en-Nisâ, 19)
HADİSLER
Kadınlar hakkında Allah'tan korkun. Çünkü siz, onları Allah'ın emaneti olarak aldınız ve Allah'ın adını anarak (nikâh kıyıp) kendinize helâl kıldınız.” (Müslim Hac 147)
Cennet annelerin ayakları altındadır.” (Nesâî, Cihâd, 6)
“Sizin en hayırlınız, ailelerine en güzel muâmelede bulunanınızdır!..” (İbn-i Mâce, Nikâh, 50; Dârimî, Nikâh, 55)
“Kadınları dövmeyiniz!.. Kadınlarını döven kimseler, sizin hayırlınız değildir.” (Ebû Dâvûd, Nikâh, 42; İbn-i Mâce, Nikâh, 51)
“Ey insanlar! Kadınların haklarına riâyet ediniz! Onlara şefkat ve sevgi ile muâmele ediniz! Onlar hakkında Allah’tan korkmanızı tavsiye ederim. Siz kadınları, Allah emâneti olarak aldınız; onların namuslarını ve iffetlerini Allah adına söz vererek helâl edindiniz!” (Müslim, Hac, 147)
KUL HAKKI
BİSMİLLÂHİRRAHMÂNİRRAHÎM
Bakara Sûresi188. Aranızda birbirinizin mallarını haksız yere yemeyin.
Bakara Suresi 215. Sana, Allah yolunda ne harcayacaklarını soruyorlar. De ki: Maldan harcadığınız şey, ebeveyn, yakınlar, yetimler, fakirler ve yolcular için olmalıdır. Şüphesiz Allah yapacağınız her hayrı bilendir.
HADİSLER
Peygamber -sallâllâhu aleyhi ve sellem- Efendimiz şöyle buyurur:
“Kimin üzerinde din kardeşinin ırzı, namusu veya malıyla ilgili bir zulüm varsa altın ve gümüşün bulunmayacağı kıyamet günü gelmeden evvel o kimseyle helalleşsin!” (Buhârî, Mezâlim, 10; Rikâk, 48)
Kul Hakkı Yiyen Ahirette İflas Eder
Allah Resûlü -sallâllâhu aleyhi ve sellem- bir gün ashâbına:
“–Müflis kimdir, biliyor musunuz?” diye sormuştu. Onlar:
“–Bize göre müflis, parası ve malı olmayan kimsedir” şeklinde cevap verdiler. Bunun üzerine Resûlullah şöyle buyurdu:
“–Şüphesiz ki ümmetimin müflisi şu kimsedir: Kıyamet günü namaz, oruç ve zekât sevabıyla gelir. Fakat şuna sövdüğü, buna zina isnâd ve iftirasında bulunduğu, şunun malını yediği, bunun kanını döktüğü ve şunu dövdüğü için iyiliklerinin sevabı şuna buna verilir. Üzerindeki kul hakları bitmeden sevapları biterse, hak sahiplerinin günahları kendisine yükletilir ve netîcede Cehenneme atılır.” (Müslim, Birr 59; Tirmizî, Kıyâmet 2; Ahmed, II, 303, 324, 372)
Kul hakkı ile alakalı bir çok ayet ve hadisi şerifler mevcud dur.
DİP NOT : ayet ve hadisi şerifler ortada, bizler müslüman olduğumuzu iddia ediyoruz, İslama göre Müslüman gibi mi yaşıyoruz?
Müslüman örnek olan kişidir. Elinden dilinden emin olunan kişidir.
Bizlerden insanlar emin mi?
Bizlerden insanlar örnek alıyormu?
Daha niceleri düşünüp karar verelim biz kime nasıl örnek oluyoruz.
