İSLAM’DA SIDDIKİYET (DOĞRULUK) VE KIZBİYYET (YALAN)
بسم الله الرحمن الجحيم
فَاسْتَقِمْ كَمَٓا اُمِرْتَ وَمَنْ تَابَ مَعَكَ وَلَا تَطْغَوْاؕ اِنَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصٖيرٌ ﴿١١٢﴾
Senin yanında, hak yola dönenlerle birlikte sana buyurulduğu gibi dosdoğru ol! Siz de azıp sapmayın. Allah, yaptıklarınızı çok iyi görmektedir.
(Hûd Suresi, 112. Ayet )
Allah Teâlâ, âyeti kerimede Efendimiz (sav) üzerinden ümmetine nasihat ve uyarı yapmaktadır. Sıddıkiyetin ne kadar önemli olduğunu ve doğruluğun hakikate açılan bir kapı olduğunu bizlere bildirmektedir.
Kizbiyyetin ise ne kadar fena ve insanı kötülüğe yönlendirdiğini, şaka dahi olsa yalan söylemenin uygun olmadığını bizlere Efendimiz (sav), Hadis-i Şeriflerde bildirmektedir.
Efendimizden (sav) rivayet olunan bir Hadis-i Şerifte, Abdullah İbn Mes‘ûd (r.a), şöyle buyurmuştur
“Şaka da olsa ciddi de olsa yalan söylemek uygun değildir. İçinizden birinin bir çocuğa bir şey vaat edip sonra onu yerine getirmemesi de doğru değildir, isterseniz ‘Sadıklarla/Dürüstlerle beraber olun.’
Tevbe suresindeki malum ayetini okuyun. Bakın orada herhangi bir ruhsat var mı?
Vekî’, ez-Zühd (401); es-Salebî, el-Keşf ve’l-Beyân (5/109); el-Vâhidî, et-Tefsîru’l-Vasît (2/533)
Rasûlullah ﷺ şöyle buyurdu:
“En büyük yalan, görmediği rüyayı gördüm diye kişinin gözlerine iftira etmesidir.”
(Buhârî, Ta’bîr 45)
Ehlibeytin büyüklerinden İmam Câfer-i Sâdık Hazretleri buyurur:
Beş çeşit insan ile arkadaş olmaktan sakın!
1. Yalancı: Çünkü onunla beraber olduğun sürece aldanış içinde bulunursun. O serap gibidir. Sana uzağı yakın, yakını uzak gösterir.
2. Ahmak: Sana faydalı olmak istediği zaman bile zarar verir, bunun da farkında olmaz.
3. Cimri: Senin en fazla muhtaç olduğun şeyi senden esirger.
4. Korkak: Seni başkalarına teslim eder ve zor zamanda kaçıp gider.
5. Fâsık: Seni bir lokmaya ya da daha azına satar.
Bu dünyanın fani olduğunu unutmamalıyız. Baki olan âleme vardığımızda ne görmek istiyorsak, ona göre bir yaşam sürmemiz gerekmektedir. Dünya ahiretin bir tarlasıdır. Öyleyse tarlamızı güzel ekelim ve ahirette güzellikler görelim.
Ya Rabbi; bizleri, ailemizi ve neslimizi sana sadık olmayı, emrine itaatkar olmayı, dünyada sevdiklerinle beraber olmayı, ruzi mahşerde yüzü ak kalabilmeyi nasip eyle!
Amin. Velhamdu lillahi rabbul alemin.
Muhammed Osman saka
