KULLUK YA DA BENLİK YOLLARI
Peygamberler ve onlara tâbi olanlar, insanın varlığının Allah’a bağlı olduğunu görmüşlerdir. Buna göre:
İnsan kendini, Allah’a ait bir kul olarak görür.
Hayatının ve varlığının Allah’a bağlı olduğunu kabul eder.
Sahip olduğu şeylerin aslında kendisine ait olmadığını, Allah’ın izniyle geçici olarak elinde bulunduğunu bilir.
Gerçek bir varlık sahibi olmadığını, sadece Allah’ın varlığının bir yansıması olarak mevcut olduğunu düşünür.
Bu dünyadaki görevini, Allah’ın isimlerini, sıfatlarını ve özelliklerini anlamaya çalışan bilinçli bir yaklaşım olarak görür.
Bu anlayış, insanı tevazuya yönlendirir ve onu Allah’a kul olmaya sevk eder. Peygamberler, evliyalar ve hakikati arayanlar bu bakış açısını benimsemişlerdir.
Felsefe ise insanı bağımsız bir varlık olarak ele alır ve şu şekilde değerlendirir:
İnsan, kendi kendine var olmuştur ve kendi başına bir anlam taşır.
Hayatın ve varlığın tamamen kendisine ait olduğunu düşünür.
Kendi gücüyle hareket ettiğine inanır ve her şeyin sahibi olduğunu zanneder.
İnsan için en yüksek hedefin Allah’a benzemek olduğunu savunur.
Bu anlayış, insanın gurura kapılmasına, kendisini merkeze koymasına ve sonuçta Allah’a kulluğu unutmasına yol açar. Bu yüzden tarihte birçok felsefi akım, insanları farklı putlara yönlendirmiştir. İnsan, kendini bağımsız bir güç gibi görmeye başladığında, kendini, tabiatı, yıldızları veya başka şeyleri kutsamış ve şirk bataklığına düşmüştür.
İnsan, iki yoldan birini seçmek zorundadır: Ya Rabb’ine kul olup O’nun sonsuz rahmetiyle varlığının anlamını bulacaktır ya da kendi benliğini merkeze koyarak gururun ve bencilliğin karanlığında kaybolacaktır. Kulluk yolu, insanı Allah’a yaklaştıran, ruhunu huzura erdiren ve hakikate ulaştıran bir yoldur. Benlik yolu ise insanı, kalabalıklar içinde yalnızlığa, tatminsizliğe ve nihayetinde yok oluşa götürür.
Şimdi kendine sor: Kulluğun getirdiği huzurda mı, yoksa benliğin gölgesinde mi yürüyorsun?
Levent Hüdayi Topaloğlu.
