Yaklaşık 45 sene önce Süleymaniye Kütüphanesi’nde araştırma yapıyordum. Okuma salonunda mostralık nevinden iki üç kişi yerli araştırmacı idik. Ekseriyeti yabancı idi. Yabancıların da ekseriyetini Amerikalılar teşkil ediyordu. Kütüphane Müdürü Muammer Ülker Bey’e Amerikalıların hangi konu üzerinde durduklarını sordum. “En çok Osmanlı’nın devlet sistemini araştırıyorlar” dedi. Düşünün Osmanlı Devleti İstanbul’u fethettiğinde (1453) henüz Amerika kıtası keşfedilmemişti (1492’de keşfedildi).
Osmanlı Devleti, tarihteki en muhteşem devletlerden biridir. Lütfen aşağıda nakledeceğimiz listeyi dünya haritası üzerinde inceleyiniz. “Osmanlı’nın Mülklerine” bakınız. Parantez içerisinde kaç yıl Osmanlı idaresinde kaldığı belirtilmektedir. Buyurun listeye bakınız:
Osmanlı Devleti’nin Avrupa’daki mülkleri: 1. Türkiye (Anadolu) (1299’dan bugüne) 2. Bulgaristan (545 yıl) 3. Yunanistan (400 yıl) 4. Sırbistan (539) 5. Karadağ (539) 6. Bosna-Hersek (539) 7. Hırvatistan (539) 8. Makedonya (539) 9. Slovenya (250) 10. Romanya (490) 11. Slovakya (20 yıl Osmanlı adı Uyvar) 12. Macaristan (160) 13. Moldova (490) 14. Ukrayna (308) 15. Azerbaycan (25) 16. Gürcistan (400) 17. Ermenistan (20) 18. Güney Kıbrıs (293) 19. Kuzey Kıbrıs (293) 20. Rusya’nın güney toprakları (291) 21. Polonya 25 yıl. (Himaye. Osmanlı adı Lehistan) 22. İtalya’nın güney kıyıları (20) 23. Arnavutluk (435) 24. Belarus (25 yıl / Himaye) 25. Litvanya (25 yıl / Himaye) 26. Letonya (25 yıl / Himaye) 27. Kosova (539) 28. Voyvodina (166 yıl. Osmanlı adı Banat)
Osmanlı Devleti’nin Asya kıtasındaki mülkleri: 29. Irak (402) 30. Suriye (402) 31. Filistin (402) 32. Ürdün (402) 33. Suudi Arabistan (399) 34. Yemen (401) 35. Umman (400) 36. Birleşik Arap Emirlikleri (400) 37. Katar (400) 38. Bahreyn (400) 39. Kuveyt (381) 40. İran’ın Batı toprakları (30 yıl) 41. Lübnan (402)
Osmanlı Devleti’nin Afrika’daki mülkleri: 42. Mısır (397) 43. Libya (394 / Osmanlı adı Trablusgarb) 44. Tunus (308) 45. Cezayir (313) 46. Sudan (397 / Osmanlı adı Nübye) 47. Eritre (350 / Osmanlı adı Habeş) 48. Cibuti (350 / Osmanlı adı Zeyla) 49. Somali (350) 50. Kenya sahilleri (350) 51. Tanzanya sahilleri (250) 52. Çad’ın kuzey bölgeleri (313 / Osmanlı adı Reşade) 53. Nijer’in bir kısmı (300 / Osmanlı adı Kavar) 54. Mozambik’in kuzey toprakları (150) 55. Fas (50 / Himaye) 56. Batı Sahra (50 / Himaye) 57. Moritanya (50 / Himaye) 58. Mali (300 / Osmanlı adı Gat kazası) 59. Senegal (300) 60. Gambiya (300) 61. Gine Bissau (300) 62. Gine (300) 63. Etiyopya’nın bir kısmı (350 / Osmanlı adı Habeş)
Halifeye bağlı olan ülkeler: 64. Hindistan Müslümanları (Pakistan) 65. Doğu Hindistan Müslümanları (Bangladeş) 66. Singapur 67. Malezya 68. Endonezya 69. Türkistan Hanlıkları 70. Nijerya 71. Kamerun
Osmanlı donanmasının değişik sürelerde bulunduğu ülkeler: 72. Fransa 73. İspanya 74. İngiltere 75. Monako 76. Hollanda 77. Norveç 78. İzlanda 79. İrlanda 80. Cebelitarık 81. Danimarka 82. İskoçya 83. Myanmar 84. Japonya
Osmanlı ordusunun değişik sürelerde bulunduğu ülkeler: 85. Almanya 86. Liechtenstein 87. San Marino
Himaye bölgeleri: 1576’da Doğu Avrupa’da Lehistan Krallığını himayesi altına alarak nüfuzunu Belarus, Kuzey Ukrayna, Letonya, Litvanya, Estonya topraklarına kadar genişletmiş ve Baltık denizine kadar uzanmıştır.
Eski Altın Orda Hanlıkları üzerindeki nüfuzu: Çeşitli tarihlerde Kazan Hanlığı (1521-1531; 1533-1546: 1546-1551); Kasım Hanlığı (1486-1512); Nogay Hanlığı (1548-1711); Astrahan Hanlığı (1532-1549); Başkırdistan Hanlığı (1656-1738) Osmanlı himayesine girmiştir.
Osmanlı Devleti’ne haraç veren devletler: Avusturya (1533-1606) Venedik (1517-1699); Rusya (1480-1677) ve Polonya (Lehistan) ise Osmanlı Devleti’ne bağlı Kırım Hanlığına vergi veren (Haraçgüzar) devletler olmuşlardır. Ayrıca Amerika Birleşik Devletleri 5 Eylül 1795’te imzalanan ABD-Osmanlı sözleşmesi ile vergi ödemiştir. Fransa da Osmanlı devletine haraç veren devletler arasındadır.
Üniversitelerimiz Osmanlı kürsüleri kurarak bu muhteşem devlet üzerine araştırmalar yapmalıdır. Biz sadece akla kapı açmış olduk. Bir de böyle muhteşem bir tarihe sahip olduğumuz için iftihar etmekteyiz.
