Sahabenin zafer kazandıran imanı
Sahabe-i kiram, öylesine salâbet-i diniye sahibi idiler ki, dünyanın bütün kâfirleri karşılarına dikilmiş olsa, onlara bir sinek kanadı kadar ehemmiyet vermez, asla fütûr getirmez, Allah’ın dinini yüceltmek uğruna cihad etmekten çekinmezlerdi. Kur’an-ı Azimüşşan’da sahabeleri metheden pek çok âyet-i kerime var. Âl-i İmran Sûresi’nin 173. âyet-i kerimesi, sahabelerin azim ve kararlılığını, yüce imanını nakletmekte. “Hasbunalah ve ni’me’l vekil” diyen sahabelerin tavrını Kur’an’ımız naklediyor. Bu âyete meâlen bakalım:
“Bir kısım insanlar mü’minlere, ‘Düşmanlarınız size karşı toplandılar; aman sakının onlardan!’ dediklerinde bu, onların imanlarını bir kat daha artırmış ve Allah bize yeter. O ne güzel vekildir!’ demişlerdir.”
Bu âyet-i kerimenin sebeb-i nüzulüne bakalım: Uhud harbinin sonunda Ebu Süfyan ve yanındakiler, Uhud’dan ayrılır, uzaklaşırken: “Gelecek yıl buluşup çarpışma yerimiz Bedir’dir” diyerek seslendiler. Peygamber Efendimiz (asm) ashabından birisine (Hz. Ömer’e), “Olur! Gelecek yıl Bedir bizim ve sizin buluşma ve çarpışma yerimizdir de!” buyurdu.
Ertesi sene kararlaştırılan vakit yaklaşınca Peygamber Efendimiz (asm) sahabelere bu sözlerini hatırlattı ve sefer emrini verdi. Sahabeler de derhal sefer hazırlığına giriştiler. Bu gazveye; Bedrü’l-mev’id, Bedru’l-âhire, Bedrü’s-safra, Bedru’s-Suğra ve Bedru’s-sâniye, Sadru’s-sâlise de denilir.
Peygamber Efendimiz ve sahabeleri sefer hazırlığı yaptığı sırada, henüz Müslümanlığı kabul etmemiş bulunan Nuaym b. Mes’ud el-Eşcai, umre yapmak üzere Medine’den Mekke’ye gitmiş bulunuyordu. Kureyş müşrikleri ona Medine’de neler olduğunu sordular. O da sahabelerin Bedir’e gitmek üzere hazırlandıklarını söyledi. Ebu Süfyan, vuruşmadan çekindi. Nuaym’a şöyle dedi:
“Ben bu yıl Muhammed’le karşılaşmak istemiyorum. Fakat karşılaşmadığım takdirde, o bize karşı cesaretlenecektir. Sen hemen Medine’ye yetiş! Şimdi benim yanımda kendilerinin dayanamayacakları kadar kuvvet toplamış olduğumu bildirerek, Muhammed’in ashabını Bedir’de bizimle çarpışmaktan vazgeçir. Caymanın onlardan gelmesi, bizim tarafımızdan gelmesinden, bence daha iyidir. Bu işi başarmana karşılık, sana yetişkin yirmi deve verelim. Süheyl b. Amr da, bunu sana ödemeye kefil olsun” Bu konuşma yapılırken Süheyl b. Amr yanlarına çıkageldi. Nuaym, “Ey Ebu Yezid! Muhammed’e gidip onu vazgeçirmeme karşılık bu develerin bana verilmesine sen kefil olur musun?” diye sordu. Süheyl bin Amr “Evet!” dedi. (M. Âsım Köksal, İslam Tarihi, c. 4, s. 351-352)
Nuaym, devesine atlayıp son sürat Medine’ye gelmiş ve sahabelerin arasında dolaşarak Ebu Süfyan’ın söyledikleri gibi konuşmaya, sözde korku havası yayarak sahabeleri sefere çıkmaktan vazgeçirmeye çalışmıştı. Hangi sahabe ile görüşmüşse aynı cevabı almıştı: “Hasbunallah ve ni’mel vekil” yani, “Allah bize yeter. O ne güzel vekildir!”
Nuaym’ın ve münafıkların propagandaları boşa çıkmıştı. Peygamber Efendimiz (asm) bin beş yüz kişilik bir kuvvetle Medine’den Bedir’e doğru hareket etmişti. Orduda on atlı vardı. Cihad birliğinin sancaktarı Hz. Ali idi. Sahabeler, kendilerine ait ticaret mallarını da yanlarında götürdüler. “Ebu Süfyan’ı bulursak onunla çarpışırız, bulamazsak Bedir pazarında alışveriş yaparız!” dediler.
Bedir’e geliş, oradaki meşhur “Bedir Panayırına” rastlamıştı. Hepsi de yanlarında getirdikleri ticaret mallarını orada sattılar. Bir dirheme bir dirhem kazanç sağladılar. Bir dirheme iki dirhem kazanç elde edenler de olmuştu.
Peygamber Efendimiz (asm), Ebu Süfyan’a vermiş olduğu sözde durarak, Bedir’de onu bekledi. Ebu Süfyan, 50’si atlı olmak üzere iki bin kişilik bir kuvvetle Mekke’den çıkmıştı. Ancak Usfan’a kadar ilerlemişken yolda kalbine bir korku düştü ve askerlerini de ikna ederek geri dönmeye karar verdi. Mekke’ye geldiğinde halk onlara; “Sizler ancak sevık (kavut) içmek için mi gittiniz!” diyerek onlara “Sevık askeri” adını taktılar.
Peygamber Efendimiz (asm) mücahidlerle birlikte Bedir’de sekiz gün Ebu Süfyan’ın gelmesini bekledikten sonra, elde edilen ticaret kazancı ile Medine’ye döndü. Bu sefer on altı gece sürmüştür. Bu seferle Müslümanların yiğitliği, kararlılığı her tarafa yayılmıştır. Bu “kılıçsız zafer” inancın sağladığı izzeti ve azameti göstermiştir. Kur’an’ımız da işte Âl-i İmran Sûresi’nin bu 173. âyet-i kerimesiyle bunu haber vermektedir.
