SELAM VERMEK VE ALMAK
Selam vermek sünnet, almak ise farzdır.
Şu an selam veriyoruz, karşılık gelmiyor selama... El-Eman! Selam almanın değerini ve kıymetini bilsek, her verilen selama karşılık veririz.
Selam veren diyor ki:
"Allah Celle Celâlühü rahmetine alsın, sana bereket versin, sağlık ve sıhhat versin."
Böyle bir selama karşılıksız kalmak nedir acaba?
Ayet ve Hadisler
Bismillahirrahmanirrahim
"Ey iman edenler! Kendi evlerinizden başka evlere, geldiğinizi fark ettirip ev halkına selam vermeden girmeyin."
(Nûr Sûresi, 27)
"Evlere girdiğiniz zaman, Allah tarafından mübarek ve güzel bir yaşama dileği olarak kendinize (birbirinize) selam verin."
(Nûr Sûresi, 61)
"Bir selâm ile selâmlandığınız zaman, siz de ondan daha güzeliyle selam verin veya verilen selamı aynen iade edin."
(Nisâ Sûresi, 86)
Hadis-i Şerifler:
"Selam, kelamdan öncedir." (Tirmizî)
"Selam vermeden söze başlamayın. Selam vermeden konuşana cevap vermeyin." (Hâkim)
"Selam, sualden öncedir. Selam vermeden sual sorana cevap vermeyin." (İbn Neccar)
"Mümin, önce selam vermek için atılır; münafık ise önce kendisine selam verilmesini bekler." (Dârekutnî)
"Önce selam veren, Allah’a ve Resûlü’ne daha yakındır." (Ebû Dâvud)
"Allah Teâlâ’nın rahmet ve affına en layık olan, önce selam verendir." (Ebû Dâvud)
"Önce selam veren kibirden uzak olur." (Beyhekî, Hatîb)
Selamlaşmayı yaymak çok sevaptır. Birkaç hadis-i şerif meali:
"Selamlaşmayı yaygınlaştırın, yemek yedirin, (salih) akrabayı ziyaret edin, gece herkes uykudayken namaz kılın; sonra selametle cennete girin." (Dârimî)
"Karşılaştığınız arkadaşa selam verin. Eğer aranıza ağaç, duvar yahut taş gibi bir engel girip de sonra tekrar karşılaşırsanız, yine selam verin." (Ebû Dâvud, İbn Mâce)
"Bir yere giren, oradakilere selam versin. Oradan kalkıp giderken yine selam versin." (Tirmizî)
Resûlullah (sallallahu aleyhi ve sellem) şöyle buyurdu:
"Aranızda birbirinizi sevmeyi sağlayacak bir şeyi size haber vereyim mi? Selamı aranızda yayın!"
(Tirmizî, Sıfatü’l-Kıyâme, 57)
Selamlaşma Adabı:
Küçükler büyüklere,
Binekli, atlı veya arabalı olanlar yayalara,
Yürüyenler oturanlara,
Arkadan gelenler öndekilere,
İki grup karşılaştığında, az olanlar çok olanlara önce selam verir.
(Buhârî, İsti’zân, 4-7; Müslim, Selâm, 1)
Allah Teâlâ, Âdem (aleyhisselam)’ı yaratınca ona şöyle buyurdu:
"Git, şu oturmakta olan meleklere selam ver ve senin selamına nasıl karşılık vereceklerini de güzelce dinle. Çünkü senin ve çocuklarının selamı o olacaktır."
Âdem (aleyhisselam) meleklere:
"Es-Selâmu Aleyküm." dedi.
Melekler ise şu şekilde karşılık verdiler:
"Es-Selâmu Aleyke ve Rahmetullâh."
Onun selamına "ve rahmetullâh" ifadesini ilave ettiler.
(Buhârî, Enbiyâ 1; İsti’zân 1; Müslim, Cennet 28)
Resûlullah (sallallahu aleyhi ve sellem) bize şu yedi şeyi emretti:
1. Hasta ziyaretini,
2. Cenazeye iştirak etmeyi,
3. Aksırana hayır dilemeyi,
4. Zayıfa yardım etmeyi,
5. Mazluma destek olmayı,
6. Selamı yaygın hale getirmeyi,
7. Yemin edenin yemininin yerine getirilmesini sağlamayı.
(Buhârî, Mezâlim 5; Müslim, Libâs 3)
Selamın Çarşıda Yayılması
Tufeyl İbni Übey İbni Kâ’b şöyle anlatıyor:
Abdullah İbni Ömer ile birlikte çarşıya çıkardık. Abdullah, eski eşya satan, değerli mal satan, yoksul ya da herhangi bir kimseye uğradığında mutlaka selam verirdi.
Bir gün yine Abdullah İbni Ömer’in yanına geldim. Çarşıya gitmek için benim de kendisine eşlik etmemi istedi. Ona dedim ki:
"Çarşıda ne yapacaksın? Alışveriş bilmiyorsun, fiyatları sormuyorsun, bir şey satın almak istemiyorsun, çarşıdaki sohbet yerlerinde de oturmuyorsun. Şurada oturalım, birlikte konuşalım."
Bunun üzerine Abdullah şöyle dedi:
"Ey Ebû Batn! (Tufeyl, iri göbekli olduğu için böyle hitap etmiştir.)
"Biz sadece selam vermek üzere çarşıya çıkıyoruz; karşılaştığımız herkese selam veriyoruz."
(Mâlik, Muvatta’, Selâm 6)
Ahmet Sağlam
