Tartışmanın Görünmez Tazyiki
Günlük yaşamın koşuşturması çoğu zaman bizi yorduğunu düşündüğümüz ayrıntılarla doludur: aceleyle yetiştiğimiz işler, bitmek bilmeyen sorumluluklar, kalabalıklar, sesler, hesaplar…
Fakat insan en çok, dışarıdaki kalabalıktan değil, kendi içindeki gürültüden yorulur. O gürültüyü çoğu zaman büyüten ise etrafımızdaki anlayışsızlıkla yapılan tartışmalardır.
Anlaşılmamanın yarattığı bir ağırlık vardır; görünmez ama insanın omuzlarına çöker. Bir insanla konuşurken, onun sizi dinlemediğini fark ettiğiniz an, ruhunuzun içinde bir kapı kapanır. O kapı kapandığında artık konuşmak için değil, kendinizi savunmak için cümle kurmaya başlarsınız.
İşte tam da o anda tartışma başlamış olur. Karşı tarafın anlamaya niyeti yoksa, kelimeler yalnızca boşluğa çarparak geri döner. Bu geri dönüşler zamanla yıpratır insanı. Çünkü her anlamsız tartışma, zihnin enerjisinden biraz daha eksiltir.
İnsanı en çok tüketen şey, bir hakikati anlatmakta ısrar etmektir. Karşınızdaki kişi duymuyorsa, en berrak cümleler bile boşa gider. Bazı insanlar dinlemek için değil, cevap vermek için bekler; bazıları anlamak için değil, üstün çıkmak için konuşur; bazıları da hiçbir şeyi değiştirmek istemez, yalnızca tartışmanın varlığından beslenir. Böyle bir zeminde haklı olmanın hiçbir değeri yoktur.
Aslında tartışmaların birçoğu fikirlerin çarpışması değildir; egoların sürtüşmesidir. Ego, anlamaya meyletmediği sürece bağırarak da konuşsa, susarak da konuşsa aynı sorun devam eder. İnsan, kendini anlatmak için çabalarken karşısındakinin duvar ördüğünü hisseder.
Bu duvar bazen kibirden, bazen öfkeden, bazen de basit bir ilgisizlikten inşa edilir. Fakat duvarın nedeni ne olursa olsun, konuşmaya devam etmek o duvarı daha da sağlamlaştırmaktan başka işe yaramaz.
Ruhun yorgunluğu çoğu zaman işten güçten değil, “kendini savunmak zorunda bırakılmaktan" gelir. İnsan açıklamak zorunda hissettiği yerde tükenir. Çünkü açıklamak, başlı başına bir yüktür; özellikle açıklamaya niyetli olmayan birine karşı yapıldığında…
Bazen kendi huzurumuz için geri çekilmek, susmak, söyleyecek çok şeyimiz olsa bile hiçbir şey söylememek en doğru davranıştır. Bu bir kaçış değil, bilgeliktir. Her insan hakikati duymaya hazır değildir. Her kulak her kelimeyi taşıyamaz. Bazı insanlar için sessizlik, söylenmiş bütün cümlelerden daha etkili bir cevaptır.
Tartışmamak, hiçbir şeyin umurunda olmaması demek değildir; doğru anı ve doğru kişiyi seçmek demektir. Çünkü ömrümüz sınırlı, enerjimiz sınırlı, zihnimiz sınırlıdır. Bu sınırlı sermayeyi, anlamaya niyeti olmayan insanlara harcamak, kendimize yaptığımız büyük bir haksızlıktır.
En nihayetinde insan şunu fark eder: Huzur, kazanılan tartışmalarda değil; girilmeyen tartışmalardadır. Çünkü tartışmayı kazanmak geçicidir; iç huzuru korumak ise uzun bir yolculuğun en değerli adımıdır.
Anlayışsız insanlarla yapılan her gereksiz tartışma, ruhumuzdan bir parça daha koparır. Bu nedenle kimi cümleleri zihnimizde bırakmak, kimi sözleri söylemeden yutkunmak, kimi konuları yok saymak aslında kendimize verdiğimiz en büyük hediyedir.
İnsan bazen susarak büyür; bazen susarak iyileşir. Ve bazen susmak, bütün tartışmaların ötesinde, en yüksek ses olur.
Mehmet Nuri Bingöl
