TEFEKKÜRÎ TEBLİĞ – ZAMANIN CİHADI
Tarih boyunca İslâm ümmeti çeşitli imtihanlara tabi tutulmuştur. Ancak “ahir zaman” olarak ifade edilen son devir, fitne ve dalâletin hem cihan çapında yayıldığı hem de ferdin en mahrem alanlarına kadar sirayet ettiği bir dönemdir.
Maddî kuvvetin ilahlaştırıldığı, hakikatin görüntüyle perdelenip aklın seküler dogmalarla tutsak edildiği bu çağda, Müslümanlar için gerçek bir fetih hareketi kaçınılmaz hâle gelmiştir. Ancak bu fetih, toprak değil gönül fethidir; bu fetih, silahla değil, ilim ve hikmetle yapılacak bir hakikat seferidir.
Peygamber Efendimiz (sav), ahir zamanda ümmetin karşılaşacağı fitneleri detaylı şekilde haber vermiştir. Hadis-i şeriflerde, bu devirde cehaletin, zulmün, yalancılığın ve aldatmanın galebe çalacağı; dinin garipleşeceği; insanların mala, mevkiye ve nefsî arzulara kulluk edeceği bir dönem olacağı bildirilmiştir.
Nitekim bugün bilgiye erişmek kolay, ama hakikate ulaşmak daha fazla zorlaşmıştır. Bu da gösteriyor ki mesele sadece bilgi değil; hikmet ve tefekkürle yoğrulmuş sahih ilimdir.
Fetih denildiğinde ilk akla gelen kavram askerî zaferlerdir. Oysa bugün Müslümanların en büyük cihadı ve fethi; kalplerdeki gaflet karanlığını, zihinlerdeki sapkınlığı, fikirlerdeki seküler ve pozitivist “sanemleri” yıkmak olmalıdır. Bu da ancak İslamî ilimlerle donanmış, mantıkî ve felsefî tefekkürle derinleşmiş, hikmetle konuşan bir tebliğ diliyle mümkündür.
Kur’ân ve Sünnet merkezli bir ilim anlayışı, ahir zamanın hakikat karanlığında bir meşale hükmündedir. Akaid, kelâm, fıkıh, tasavvuf ve tefsir gibi klasik İslam ilimlerinin sağlam temelleri üzerine bina edilen bir İslamî şahsiyet, hem ferdin istikametini korur hem de cemiyete “Kutup Yıldızı” gibi yön gösterir.
Ancak bu ilimler, kuru taklit ve şekilcilik seviyesinde değil; çağın meselelerine cevap veren, “Ya yeni hâl, ya izmihlâl” manasında bir tecdid ruhuyla ele alınmalıdır.
Bugünün insanı rasyonel temeller arar; akla uygunluk, mantıkî tutarlılık ister. Bu yüzden İslam’ın hakikatini tebliğ ederken sadece nakille değil, aynı zamanda aklî ve hikmetli delillerle konuşmak zarurîdir. Bediüzzaman gibi mütefekkirler, bu çağın insanına aklı ve kalbi birlikte doyuran bir tebliğ metoduyla yaklaşmışlardır.
Ahir zamanın en etkili cihadı, ferdi tebliğ ve ilimle inşa çalışmasıdır. Bu, nefsin terbiyesiyle başlar, uygulamasını ailede bulur, toplumda da yansımalarını gösterir.
Her bir Müslüman, çevresine karşı bir hakikat elçisi ve ahlâkî duruş timsali olmalıdır. Tebliğ sadece sözle değil; hâl ile, eda ile, sabır ve vakar ile yapılmalıdır. Zira gönüller en çok güvenilir ahlâk ve ihlâs ile fetholunur.
Ahir zamanın fitnesi karşısında yılmak, kenara çekilmek, teslim olmak Müslümanca bir duruş değildir. Bu çağda yapılacak en büyük fetih hareketi; İslamî ilimleri derinlemesine öğrenmek, öğretip öğrenmeyi teşvik etmektir. Bu ilimleri mantıkî ve hikmetli bir üslupla insanlara ulaştırmaktır.
Fetih; kalpleri yeniden hakikate açmak, zihinleri şirk ve gaflet zincirlerinden kurtarmak ve imanî tebliğin önündeki engelleri çözmek ise, bu ancak ilimle, tefekkürle, ihlâsla ve güzel ahlâkla olur.
Unutulmamalıdır ki ilim, nur gibidir; sadece akıl ve dimağda kalmayıp kalbe de akar. Sa’düddîn Teftâzânî imanı ne güzel tarif etmiştir:
“İman, Cenâb-ı Hakk’ın, istediği kulunun kalbine, cüz’-i iradesinin sarfından sonra ilka ettiği (yerleştirdiği) bir nurdur.” (İşârâtü’l-İ’câz, s. 48)
…Ve bu fetih, ahir zamandaki maddî fetihleri de açacak en büyük nusretlerdendir.
Mehmet Nuri BİNGÖL
