“Yol Varsa Budur, Bilmiyorum Başka Çıkar Yol” (19)
Okumazsak, iki dünyada da Perişan Oluruz
Rabbimizin ilk emri “Oku”dur. Peygamber Efendimize (asm) Cebrail (as) tarafından Cebel-i Nur’da (Hıra dağında) Peygamberlik vazifesi tebliğ edildiğinde Kur’an-ı Kerim’in de ilk ayetleri bildirilmişti. Bu ilk beş ayet meâlen şudur:
“Yaratan Rabbinin adıyla (Besmele ile) oku! O insanı bir kan pıhtısından yarattı. / Oku ve öğren! İnsana bilmediklerini öğreten ve kalemle yazdıran Rabbin ekremdir (en cömerttir).” (El-Alak Suresi / 1-5)
Hakiki insan olmak için, iki dünyada da izzetli ve şerefli olmak için okumalıyız. İslamiyet okumaya büyük ehemmiyet vermiştir. Kurr’an’da ilk emir olan “İkra’” [oku!] emri bunun delilidir. Sahabeler bu emre canla, başla uymuştur. Abdullan İbni Mes’ud hazretleri, Kur’an-ı Kerimi nasıl okuduklarını anlatırken, on ayeti okuyup ezberledikten sonra hayatlarına tatbik ettiklerini söylemekte, daha sonra on ayet daha ezberleyip aynı usûlü devam ettirdiklerini belirtmektedir. Sahabeler aynı zamanda “yaşayan Kur’an” olan Peygamber Efendimizi de can kulağıyla dinlemekte ve Sünnet-i Seniyyeyi hayatlarına tatbik etmekteydi. Sonraki devirlerde İslam devletlerinin idarecileri okumayı hayat prensibi edindiler ve bu okumalar sayesinde İslam medeniyetini kıtalara yaydılar. Tarihimizin büyük fâtihlerinden Fatih Sultan Mehmed ve torunu Yavuz Sultan Selim, çıktıkları cihad yolculuğunda yanlarında develer yükü kitaplar da götürüyor ve bu kitapları okuyorlardı. İşte onca fütuhatın arkasındaki sır, bu okumalardır.
Sonraki devirlerde, İslam’ın düşmanları okumaya başladı, Müslümanlarsa okumayı terk etti. Bunun neticesi hezimetler oldu. Tarih boyunca İslam beldelerini kana ve acıya boyayan İngiltere ve ABD okumakla hedeflerine ulaşmaya çalışmış, Müslümanların elinden kitabı alıp, onun yerine yalancı bir emzik gibi “akıllı telefon”, tablet, internet, sosyal medya, vs. vermiştir.
Eskiden otobüslerde, vapurlarda, tramvaylarda, parklarda okuyan insanlara rastlardım. Şimdi ise okuyanı görmek hayal oldu. Onun yerine herkesin elinde telefon. Yanımdakine bakıyorum, telefonda kağıt oyunu ve diğer oyunları oynuyor. Akıllı telefon icad edildi, akıllar baştan uçtu gitti, Eskiden yüzlerce telefon numarasını ezbere bilirdim, şimdi ancak kendi telefon numaramı biliyorum. Zihnimin körelmemesi için Âyet-i kerimeler ve hadis-i şerifler ezberliyorum.
Okumak biz Müslümanların şiarı iken maalesef bunu kaybettik, işte o vakitten beri de perişan haldeyiz. İslam’ın pek çok emrini öğrenmemiz farzdır. Bu farzları öğrenebilmemiz için de okumamız şarttır. Şifahi bilgiler, suya yazı yazmaya benzer. Onun için, “El ilmu saydun ve’l kitabeti kaydun” [İlim bir avdır, yazı ile avlanır.] Denilmiştir. Namaz kılmak nasıl farzsa, namazın farzlarını, vaciplerini, sünnetlerini, âdabını öğrenmek te farzdır. Hâkeza bütün farz-ı ayn emirler için bu böyledir. Bazı ihtisas gerektiren bilgileri öğrenmek, o mesleğin erbabına farzdır. Mesela müftü ve kadı efendiler dört mezheplere göre hükümleri, icma ve kıyasları, mensuh âyetleri ve hadisleri bilmekle mükelleftir. Doktor kendi, mesleğiyle ilgili hükümleri bilmekle mükelleftir. Kumandan, cihadla ilgili bütün fıkhî hükümleri bilmelidir. Kendilerine mirastan pay düşen kimseler helal bölüşüm için erbabına danışacak ve miras taksimi için yardım isteyecektir. Zekat verme durumunda olan kimseler, zekatın nasıl ve kimlere verileceğini öğrenecektir.
İslâm’da ilim öğrenmenin ve öğretmenin ehemmiyeti büyüktür. İlim de okumakla ve gerçek âlimlerden ders almakla öğrenilir. İlimle ilgili bazı hadis-i şeriflere bakalım. Sevgili Peygamberimiz (asm) şöyle buyurmuştur:
“Cenab-ı Hakkın emirlerini ve yasaklarını ulema ve fukahadan öğrenmek her bir Müslime farzdır.”
“Her şeye kavuşmak için bir yol vardır. Cennetin yolu ise dinî ilimlerdir.”
“İman ve İslâm’ın esaslarını ve şartlarını ve Cenab-ı Hakkın emirlerini ve yasaklarını öğrenmek, her bir Müslime farzdır.”
Zümer Suresi’nin 9. âyetinde meâlen; “De ki: Hiç bilenlerle bilmeyenler bir olur mu?” buyrulmaktadır. İnsan ne kadar bilgi sahibi olursa bilhassa ilimlerin şâhı olan “Marifetullah” ilmini elde ederse, âhiret hayatında nur olacak ilimleri öğrenirse o derece tekâmül eder. İlimden hiç nasibi olmayan, odun gibidir. Daha “insan” sınıfına tekâmül etmemiştir. Rabbimizin “Eşref-i mahlukat” olarak yarattığı insan bu şerefe ancak sahih ilimleri elde ederek ulaşır.
Dünya hayatında bir maişet sahibi olmak için, KPSS, LGS, Üniversiteye giriş, uzmanlık imtihanlar vs. için davul gibi kitapları okuyan, hatta bunları ezberleyen kimseler, Âhiret hayatında bir nur ve azık olacak bilgileri edinmeli, bunun için mürşid-i kâmillerin eserlerini okumalıdır. İbadetlerini sağlıklı şekilde yerine getirmek için ilmihal kitaplarını okumalı, kafasına takılan hususları ilim erbabına sormalıdır.
En başta da Kur’an-ı Kerim’i tecvid kaideleri ve harflerin mahreçlerine dikkat ederek okumalı, mânâsını öğrenmeli, hadis-i şerif ve tefsirlerle, ulemânın eserlerini okumalıdır. Bunun için de okumanın mânilerini ortadan kaldırmalıdır. Yani akıllı telefonlara, sosyal medyaya, tablete, internete, televizyona bakmayı terk etmelidir. Bu suretle okuma alışkanlığını yeniden kazanan kimseler, iman, ilim ve insaniyet cihetinden terakki edeceklerdir.
